Intihal (plagiarizm) düşürürken dikkat edilmesi gereken birkaç önemli unsur vardır. Bu unsurlar, hem etik açıdan doğru bir yaklaşımı benimsemek hem de akademik yazım kurallarına uygunluk açısından kritik öneme sahiptir. Hızlıtez'in ağzından bunları şu şekilde özetleyebilirim:
1. **Kaynakları Doğru Şekilde Belirtmek**:
Herhangi bir kaynağı kullandığınızda, bu kaynağı doğru bir şekilde atıfta bulunun. Hem alıntı yaparken hem de özetlerken, orijinal kaynağı belirtmek zorundasınız. Alıntı yaparken, kullanılan yazının tırnak işaretleri içinde verilmesi ve kaynağının doğru bir biçimde gösterilmesi çok önemlidir.
2. **Parafraz Yaparken Dikkatli Olun**:
Bir kaynağı kendi cümlelerinizle yeniden ifade etmek, yani parafraz yapmak, intihalden kaçınmak için iyi bir yöntem olabilir. Ancak bu durumda da kaynağınızı yine belirtmelisiniz. Parafrazın da intihal olabileceğini unutmamalısınız; çünkü bir başkasının fikrini, sadece kelimelerle değil, anlamı da değiştirmeden aktarmak intihal sayılabilir.
3. **İntihal Kontrol Araçlarından Yararlanmak**:
Yazınızı teslim etmeden önce, intihal oranını kontrol etmek için çeşitli online intihal denetleme araçlarını kullanabilirsiniz. Bu araçlar, yazınızdaki benzerlikleri tespit etmeye yardımcı olur ve olası intihal durumlarını önceden görmenizi sağlar.
4. **Fikrî Mülkiyet Haklarına Saygı Gösterin**:
Başkalarının fikirlerine, araştırmalarına, yazılarına ve diğer entelektüel ürünlerine saygı göstermek önemlidir. Sadece doğrudan alıntı yapmamakla kalmayıp, başkalarının fikirlerinden esinlenirken de onları doğru şekilde tanımlamak gerekir.
5. **Referansları Tam ve Doğru Yazmak**:
Her kaynağın doğru bir biçimde referans gösterilmesi, yazım stiline uygun olarak yapılmalıdır. APA, MLA, Chicago gibi stil rehberlerine uygun bir biçimde kaynakça oluşturmanız gerekmektedir. Bu, sadece akademik dürüstlük için değil, aynı zamanda yazınızı değerlendirecek kişiler için de önemli bir konudur.
6. **Yazının Orijinalliğini Arttırmak İçin Kendi Yorumlarınızı Ekleyin**:
Başka kaynaklardan bilgi alırken, bu bilgileri kendi cümlelerinizle ifade ederken veya bir soruyu ele alırken, kendi analizlerinizi, yorumlarınızı eklemek, yazınıza orijinallik katacaktır. Kendi bakış açınızı ve yorumunuzu geliştirmek, intihali en aza indirecektir.
7. **Tekrar Eden Alıntılardan Kaçının**:
Sürekli olarak aynı kaynağı ya da benzer kaynakları alıntı yapmak, yazınızın özgünlüğünü zedeler. Alıntıların sayısını sınırlı tutarak, ana metni daha özgün kılacak şekilde yapılandırmaya özen gösterin.
İntihali önlemenin temeli, akademik dürüstlükten ve etik kurallara uymaktan geçer. Başkalarının çalışmalarını kullanırken, her zaman doğru bir şekilde atıfta bulunmalı ve kaynaklarınızı net bir şekilde belirtmelisiniz.